VFA vừa chỉ đạo 21 đơn vị trực thuộc tích cực thu mua 400 nghìn tấn lúa gạo hè thu tại khu vực ĐBSCL với giá quy ra lúa bình quân 3.800đ/kg. Quyết định này được xem như hành động giải cứu số lượng lúa đang ứ đọng trong dân. Nhưng trên thực tế cũng có những ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường lúa gạo. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi nhanh với bà Nguyễn Hiếu Tâm- chuyên gia phân tích ngành hàng của AGROINFO để làm rõ thêm những vấn đề này.

-Việc thu mua 400 nghìn tấn lúa của VFA sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến thị trường lúa gạo trong nước?

Có thể nói đây là một tín hiệu rất tốt đối với thị trường gạo trong nước. Chúng ta cũng biết rằng vụ hè thu của nước ta diễn ra vào mùa mưa, do vậy năm nào cũng có cảnh người nông dân khốn đốn vì tình trạng mưa lớn kéo dài, gây thiệt hại nặng nề. Thời điểm này năm ngoái, giá lúa ở ĐBSCL ở mức 4.000-4.500 đồng/kg so với mức 5.500-6.000 đồng/kg của lúa đông xuân ở thời điểm đầu năm 2008. Nguyên nhân giá lúa giảm mạnh là do doanh nghiệp xuất khẩu gạo không dám mua lúa gạo vì sợ lỗ. Trong khi các nước như Thái Lan, người nông dân có thể an tâm về đầu ra do có Nhà nước bảo trợ giá, người nông dân nước ta lúc nào cũng lo lắng do giá lúa bấp bênh.

Bà Nguyễn Hiếu Tâm- chyên gia phân tích ngành hàng lúa gạo

Vụ hè thu năm nay, giá thu mua lúa đang trong xu hướng giảm xuống. Mưa lớn làm không những làm hư hỏng và thất thoát lúa mà còn gây khó khăn trong việc tiêu thụ lượng lúa thu hoạch của nông dân. Việc tìm đầu ra cho lúa là một vấn đề lớn đối với người nông dân khi chất lượng lúa giảm sút do tác động của thời tiết. Vì vậy, việc Hiệp hội quyết định mua 400 nghìn tấn lúa và đảm bảo giá thu mua sẽ hỗ trợ người nông dân trong vấn đề đầu ra và thu nhập. Đồng thời, chính sách này sẽ góp phần bình ổn giá gạo trong nước.

-Liệu có biến động giá từ việc thu mua này không?

Theo tôi, giá thu mua lúa sẽ không có nhiều biến động. Việc hiệp hội chỉ đạo các doanh nghiệp thu múa là để đảm bảo giá lúa không ở mức quá thấp do thời tiết xấu. Tuy nhiên, động thái này có thể có tác động đến giá gạo xuất khẩu. Nguyên nhân là trong khi các doanh nghiệp phải thu mua lúa của dân với mức giá quy định của Hiệp hội, thì họ phải chịu thêm các phi phí trong việc bảo quản và chế biến gạo do diễn biến thời tiết mưa lớn và kéo dài như hiện nay. Như vậy, chi phí tăng lên sẽ kéo theo giá gạo xuất khẩu có thể tăng nhẹ trong thời gian tới.

- Thị trường lúa gạo có còn những nguy cơ tiềm ẩn gì không?

Nếu như giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tăng do chi phí đẩy thì các doanh nghiệp của Việt Nam sẽ có thể gặp khó khăn trong việc ký các hợp đồng mới. Mặc dù gạo xuất khẩu Thái Lan hiện cao hơn rất nhiều so với gạo Việt Nam (100-150 USD/tấn), nhưng nếu gạo xuất khẩu của Việt Nam tăng giá thì sẽ làm sức cạnh tranh của gạo Việt trên thị trường thế giới giảm xuống đáng kể.