Khoai lang (Ipomoea Batatas.L) là một loại cây lương thực chứa nhiều tinh bột, có vị ngọt nên còn gọi là khoai ngọt (Sweet Potato), khoai lang còn là nguồn cung cấp rau quan trọng. Khoai lang có vai trò như cây rau và cây lương thực, cây làm thức ăn chăn nuôi....Khoai lang được trồng nhiều châu lục như Châu Á, Châu Phi, Mỹ Latinh.....

Theo số liệu của FAO (2010) thì trên thế giới 77% khoai lang sử dụng làm lương thực, 13% làm thức ăn gia súc, 6% làm nguyên liệu chế biến, phần bỏ đi chỉ còn 4%. Toàn bộ phần thân lá, ngọn của cây khoai lang được sử dụng làm rau xanh cao cấp cho người và có thể làm thức ăn cao cấp cho gia súc [18]

Theo số liệu của Cục trồng trọt, vùng Bắc trung Bộ diện tích trồng khoai lang năm 2009 là 46.000 ha trong tổng diện tích khoai lang hàng năm của cả nước khoảng 146 nghìn ha, chiếm 30% [26]. Cây khoai lang là cây lương thực quan trọng ở miền Trung, đặc biệt đối với các vùng núi, vùng sâu vùng xa, vùng đất cát ven biển có năng suất cây trồng thấp, thiếu đói lương thực. Khoai lang với đặc tính dễ trồng, thích ứng rộng đang trở thành cây trồng thích hợp đảm bảo an ninh lương thực cấp hộ gia đình và cấp vùng dân cư. Hiện nay năng suất khoai lang cả nước rất thấp (năm 2009 là 82,5 tạ/ha), bình quân các tỉnh miền Trung còn thấp hơn (chỉ đạt 59,7 tạ/ha toàn vùng). Vùng Tây nguyên và ĐBSCL cây khoai lang có năng suất cao, một số giống mới có giá trị kinh tế cao đã làm tăng thu nhập cho nông dân, có điển hình về trồng khoai lang chất lượng cao xuất khẩu như của nông dân Ba Hạo ở Kiên Giang trồng hàng nghìn ha khoai lang tím của Nhật bản để xuất khẩu hoặc cung cấp cho chế biến công nghiệp.

Hiện nay bộ giống khoai lang trong sản xuất còn nghèo nàn, một số giống khoai triển vọng cho năng suất cao, chất lượng tốt chưa được phổ biến rộng và có nguy cơ bị thoái hóa giống. Ở Bắc Trung Bộ, giống khoai lang Chiêm Dâu được coi là phổ biến nhất hiện nay, chiếm 40 - 50 % diện tích canh tác khoai lang. Tuy nhiên, quy trình canh tác khoai thương phẩm đã được xây dựng kèm theo từng giống khi công nhận giống mới. Nhưng quy trình sản xuất giống khoai lang từ trước tới nay chủ yếu nhân bằng hom. Quy trình này cũng có ưu điểm là đơn giản, dễ làm nhưng nhược điểm chính là hệ số nhân giống và chất lượng giống thấp dễ nhiễm sâu bệnh. Muốn phát triển cây khoai lang một cách bền vững, hàng hóa lớn nhất thiết phải có hệ thống sản xuất giống, giống khoai lang phải được thương mại hóa rộng rãi như các giống cây trồng khác.

Sự ra đời của kỹ thuật nuôi cấy mô và tế bào thực vật từ thế kỷ 20 đã mở ra  cuộc cách mạng mới trong công tác tạo giống. Kỹ thuật nuôi cấy mô và tế bào thực vật ngày càng hoàn thiện giúp cho việc nhân giống và phục hồi giống tốt hơn. Do  đó việc ứng dụng kỹ thuật này vào trong sản xuất khoai lang sẽ cung cấp nguồn giống sạch bệnh, chất lượng giống cao tạo tiền đề cho phát triển sản xuất các giống khoai lang sạch bệnh, tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất khoai lang ở nước ta trong thời gian tới.

Xuất phát từ thực tiễn và các vấn đề nêu trên, chúng tôi tiến hành thực hiện thực hiện đề tài: “ Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật sản xuất giống khoai lang Chiêm Dâu sạch bệnh bằng phương pháp nuôi cấy mô”.

Nguồn: ThS. Nguyễn Thị Thơm